maandag 17 december 2012

In Zijn naam – Sam Christer (2012)

Titel: In Zijn naam
Auteur: Sam Christer
Oorspronkelijke titel: The Turin shroud secret
Uitgever Luitingh (www.uitgeverijluitingh.nl)

Het verhaal
De politie van Los Angeles heeft de handen vol met een seriemoordenaar die zijn slachtoffers in een laken gewikkeld achterlaat. Tezelfdertijd wordt de scriptschrijfster van een film vermoord. De film, met als onderwerp de lijkwade van Turijn, was nog niet af en van de laatste scènes was het script nog niet geschreven. Het enige wat de regisseur en acteurs weten is dat de scriptschrijfster een spectaculair einde beloofde wat samenhing met resultaten van nieuwe testen op de lijkwade. De politie volgt het spoor naar Italië, waar al snel de volgende moord wordt gepleegd, op de wetenschapper die de nieuwe testen had uitgevoerd. Het spoor leidt verder naar nog een persoon die meer weet van de testen. Terwijl de politie probeert de moordenaar te vinden en betrokkenen veilig te stellen, is een huurmoordenaar druk doende om alle testresultaten en betrokkenen te elimineren. Welk geheim van de lijkwade mag niet openbaar worden?

Bijbelse connectie
Het boek In zijn naam heeft een relatie met de veroordeling, kruisiging, begrafenis en opstanding van Jezus Christus. Jezus werd door Pontius Pilatus veroordeeld tot de kruisdood. Alvorens aan het kruis genageld te worden werd Jezus gegeseld en kreeg hij een doornenkroon opgezet.
Nadat Jezus aan het kruis gestorven was, werd dit voor de zekerheid door een Romeinse soldaat gecontroleerd door met een speer de zijde te doorboren. Jozef van Arimatea had toestemming gekregen om het lichaam te begraven in een rotsgraf welke hij voor zichzelf had laten uithakken. Nadat Jezus van het kruis was gehaald, werd Hij door Jozef en Nicodemus in een linnen doek gewikkeld en in het graf gelegd.
In het apocriefe evangelie van Nicodemus vertelt Jozef van Arimatea dat Jezus korte tijd na de graflegging aan hem verschijnt. Omdat Jozef niet gelooft wat hij ziet, vraagt hij Jezus hem naar het graf te brengen. Daar treft hij alleen het linnen voor het lichaam en het doek voor het gezicht aan.
Na Zijn dood verschijnt Jezus aan verschillende mensen. Tomas mag zelfs de wonden in de handen, voeten en zijde van Jezus aanraken om zich er van te overtuigen dat de verschijning echt is.
In de bijbel wordt verder niets meer vermeld over de linnen doeken uit het graf. Een mogelijke aanwijzing voor wat er met de doeken is gebeurd kan gevonden worden in de apocriefen. In een briefwisseling met Jezus vraagt koning Abgar van Edessa om genezing. Jezus schrijft terug dat hij wegens andere verplichtingen niet kan komen, maar belooft wel een leerling te sturen die de koning zal genezen. In het Evangelie van de Hebreeën staat geschreven dat Jezus na Zijn opstandig een linnen doek overhandigt aan de dienaar van de priester. Of dit het doek is waarin Hij gewikkeld was wordt niet met zoveel woorden gezegd, maar dat is wel een algemene aanname. Een nog veel grotere aanname is dat de lijkwade van Turijn het linnen doek is waarin Jezus gewikkeld was na de kruisiging. Tot op de dag van vandaag blijft dit de gemoederen bezig houden.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Nieuwe Testament
Marcus 15:15-16, Jezus wordt gegeseld en krijgt een doornenkroon
Johannes 19:38-42, Jezus wordt gewikkeld in linnen in het graf gelegd
Lucas 24:2-3, het graf wordt leeg aangetroffen
Johannes 20:5-8, in het lege graf liggen alleen de linnen doeken
Johannes 20:24-27, Tomas wordt overtuigd door de wonden van Jezus

Apocriefen
Het evangelie van Nicodemus: het graf is leeg op de linnen doeken na
Briefwisseling tussen Jezus en koning Abgar
Evangelie van de Hebreeën 6

Stof tot nadenken
Het mysterie van de lijkwade van Turijn is nog steeds niet opgelost en daarom verschijnen er nog steeds boeken over waarin een poging wordt gedaan de oplossing te vinden. In 2012 verscheen het boek Het Teken van Thomas de Wesselow. In de Nederlandse vertaling telt het boek maar liefst 544 pagina’s, die deels over de lijkwade gaan en deels over de opstanding, gezien deze volgens de schrijver niet los van elkaar gezien kunnen worden. Als kunsthistoricus heeft hij zich altijd verbaasd over de conclusie dat het een middeleeuws werk zou zijn, gezien er geen enkel werk uit de middeleeuwen ook maar enige gelijkenis heeft met de lijkwade. Om die reden is hij dieper in het mysterie gedoken.
In 1898 werd de lijkwade voor het eerst gefotografeerd en dat werd tevens het sein voor onderzoek wat tot op de dag van vandaag voortduurt, zonder dat het mysterie is opgelost. Met name het negatiefbeeld liet duidelijk zien wat er precies op het lange linnen doek was afgebeeld, namelijk het lichaam van een man met een baard die gegeseld was, die iets met scherpe punten op het hoofd had gehad, die gekruisigd was en met een scherp voorwerp in de zijde was gestoken.
In het westen werd de lijkwade voor het eerst genoemd in 1355, toen hij werd tentoongesteld in de kerk van Liray, Frankrijk. De lijkwade gaat over in andere handen en wordt op diverse plaatsen tentoongesteld. In 1502 wordt de lijkwade permanent in Chambery, Frankrijk, gehuisvest. In 1532 breekt brand uit in de kerk, raakt de lijkwade beschadigd en wordt vervolgens door nonnen gerepareerd. In 1578 komt de lijkwade in Turijn terecht, waar deze zich nu nog steeds bevindt.
Met het voortschrijden van de wetenschap werden steeds meer onderzoeken gedaan. De klap op de vuurpijl was de koolstofdatering in 1988, die bedoeld was om voor eens en voor altijd uit te wijzen of de lijkwade wel echt kon zijn. De uitslag van deze datering, uitgevoerd door drie verschillende instituten, gaf aan dat de lijkwade uit de middeleeuwen stamde, ergens tussen 1260 en 1390. Na deze datering werd het stil rondom de lijkwade, hoewel er altijd een groep bleef die twijfelde aan de uitslag van de koolstofdatering en die doorging met onderzoek. Onderzoek wat diende te gebeuren aan de monsters die reeds beschikbaar waren, want het Vaticaan stond geen nieuw onderzoek meer toe. Erger nog, tijdens restauratiewerkzaamheden werd het doek volledig gestofzuigd en werden verkoolde gedeeltes verwijderd.
Ondertussen komen er steeds meer aanwijzingen dat de lijkwade geen middeleeuwse vervalsing kan zijn. De manier waarop het doek gemaakt is en de afbeelding van Christus komen totaal niet overeen met welk kunstwerk dan ook uit de periode waarin het gemaakt zou zijn. Het is in de wereld van de archeologie en de kunst gebruikelijk dat onbekende voorwerpen of werken worden getypeerd en gedateerd aan de hand van bekende objecten. In het geval van de lijkwade kan het op deze manier niet worden ingepast in de middeleeuwen. Feitelijk kan hiet in geen enkele periode worden ingepast, gezien er helemaal niets is waar het op lijkt. De lijkwade is één groot mysterie.
Onderzoek van het linnen doek heeft een relatie getoond met textiel uit het Heilige Land, daterend uit de eerste eeuw. Ook een tamelijk recent ontwikkelde vlastest heeft aangetoond dat het doek veel ouder is dan middeleeuws. Onderzoek van de pollen die in de loop van de eeuwen gevangen werden in het doek laten zien dat de lijkwade in Frankrijk is geweest, in Italië, in Constantinopel (het huidige Istanbul), in Anatolië (Turkije) en in Palestina. Tot slot zaten er ook kalksteendeeltjes in het doek en deze komen alleen overeen met de samenstelling van rotsen rondom Jeruzalem. Al deze gegevens maken een middeleeuwse Europese vervalsing steeds onaannemelijker.
Dat de lijkwade inderdaad uit de tijd van Christus afkomstig lijkt te zijn is nog niet hetzelfde als het ultieme bewijs dat de afbeelding die van Christus zelf is. Daarvoor zou je nog aanvullend bewijs moeten leveren. De lijkwade bevat feitelijk twee lagen, eerst was er het bloed en daaroverheen werd de lichaamsafbeelding gevormd. Bij bloed denk je tegenwoordig direct aan DNA onderzoek. In dit geval is het probleem natuurlijk dat er geen vergelijkingsmateriaal is. In menig reli-thriller wordt daarom gejaagd op allerlei relieken waarop het bloed van Christus zou zitten. Voorlopig is dit het domein van fictie, niet van feiten. Reli-thriller schrijvers doen vaak achtergrond onderzoek en volgen sites met archeologisch nieuws. Recentelijk (juni 2012) werd op diverse sites het bericht gepubliceerd dat in een vervallen kerk in Bulgarije botten waren aangetroffen die volgens de overlevering toebehoorden aan Johannes de Doper. Tijdens opgravingen in de ruïnes van de vijfde-eeuwse kerk werd onder het altaar een kleine sarcofaag aangetroffen met daarin diverse botten. Iets verderop werd een klein kistje aangetroffen met daarin een inscriptie met de naam van Johannes de Doper. Tot verbazing van de onderzoekers wees het resultaat van DNA en koolstof testen niet op een leeftijd vergelijkbaar met de kerk, maar op een man uit het Midden-Oosten die geleefd had in de eerste eeuw na Christus. Mocht het hier inderdaad gaan om Johannes de Doper, dan opent dat wellicht een venster naar de lijkwade van Turijn. Johannes was namelijk een neef van Jezus, zijn moeder Elisabeth en Maria waren zusters. Een vergelijking tussen het DNA van de botten uit Bulgarije en de bloedsporen op de lijkwade zou interessante gegevens moeten kunnen opleveren. Mochten er geen officiële onderzoeken gaan plaatsvinden, dan zijn illegale activiteiten inmiddels ook mogelijk. Recentelijk is namelijk een rib uit de Bulgaarse vondst verdwenen. Naar het waarom kunnen we alleen maar raden, maar dat is iets waar schrijvers wel raad mee weten.

Links
Recensie op Crimezone

De lijkwade van Turijn op Wikipedia (Nederlandstalig)
De lijkwade van Turijn op Wikipedia (Engelstalig)
Shroud of Turin Research (Engelstalig)
British Society for Turin Shroud, met een lezing door Thomas de Wesselow (Engelstalig)
Botten van Johannes de Doper gevonden (Engelstalig)

Boeken met verwant thema
Het Sindone complot - Julia Navarro
Het Golgotha dossier - Philipp Vandenberg
De achtste zonde - Philipp Vandenberg
Kinderen van het kwaad – Garfield Reeves-Stevens
Kloon – Robin Cook