De opvolger - Alex van Galen (2007)

Titel: De opvolger
Auteur: Alex van Galen
Uitgeverij Prometheus (www.uitgeverijprometheus.nl)

Het verhaal
In 1945 wordt een Nederlandse pater in Neurenberg door een gevangen SS’er gewaarschuwd dat een eeuwenoud relikwie in handen van de nazi’s dreigt te vallen. Zestig jaar later wordt de oude pater vermoord en een andere monnik ontvoerd. Als de broer van de ontvoerde monnik, Daniel de Ruyter, het notitieboekje van de vermoorde pater in handen krijgt, moet hij vluchten voor zowel de moordenaar als Interpol. Samen met zijn jeugdliefde Eva gaat Daniel op zoek naar zijn ontvoerde broer en het geheim dat de oude monnik al die tijd met zich heeft meegedragen. Tijdens een bloedstollende achtervolging doen Daniel en Eva verbijsterende ontdekkingen over de obsessie van de nazi’s voor religieuze symbolen en relikwieën en over een geheim genootschap welke streeft naar een nieuw Europees rijk met behulp van de speer waarmee de zijde van Jezus Christus werd doorboord.

Bijbelse connectie
Het boek De opvolger heeft een relatie met de zogeheten Lans van het Lot. Deze lans werd indertijd door een Romeinse soldaat gebruikt om bij de kruisiging Jezus in zijn zij te steken. Dit om te controleren of Jezus inderdaad al gestorven was. Water en bloed vloeiden uit de wond. In de apocriefe Handelingen van Pilatus (onderdeel van het evangelie van Nicodemus) krijgt de soldaat de naam Longinus. Om deze reden wordt er ook wel gesproken over de Speer van Longinus.
In de bijbel wordt op diverse plaatsen gerept over voorwerpen die krachten zouden bezitten na een aanraking door een heilige of door Jezus Christus. Deze passages onderschrijven de werking van relieken. In het Oude Testament wordt geschreven over een overleden man die in het graf wordt gegooid van Elisa, een dienaar van God die wonderbaarlijke handelingen verrichtte. Toen de man met het gebeente van Elisa in aanraking kwam, werd hij levend, rees overeind en verliet het graf. Nog een andere verwijzing naar de bijzondere krachten van voorwerpen die in aanraking geweest zijn met profeten is te vinden in het Nieuwe Testament. God gaf Paulus bijzondere krachten, die overgebracht werden naar de doeken die hij om zijn lichaam droeg. Deze doeken werden vervolgens naar de zieken gebracht, die bij aanraking genazen van hun kwalen.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Oude Testament
2 Koningen 13:20-21, een overledene komt tot leven na aanraking met de botten van Elisa

De Nieuwe Bijbelvertaling, Nieuwe Testament
Johannes 19:34, de zijde van Jezus wordt doorboord met een speer
Lukas 8:43-48, genezing na het aanraken van het kleed van Jezus
Handelingen 19:11-12, Paulus draagt helende krachten over op zijn doeken

Apocriefen
Handelingen van Pilatus (16:7), de soldaat die de zijde van Jezus doorboort, draagt de naam Longinus

Stof tot nadenken
In de eerste eeuwen na Christus circuleerden veel verhalen over wonderen en krachten die werden toegeschreven aan relieken. In de middeleeuwen waren deze verhalen zo mogelijk nog populairder en iedere machthebber probeerde dan ook in het bezit te komen van een reliek. Dit bezit gaf een zekere status en bescherming tegen vijanden. De kruistochten waren niet alleen om het Heilige Land te bevrijden, maar dienden zeer zeker ook om zoveel mogelijk relieken te bemachtigen.
In 570 werd de speer genoemd door pelgrim Sint Antonius van Piacenza, die dit voorwerp aantrof in een basiliek in Jeruzalem. Vanaf die tijd wordt de speer regelmatig genoemd in kerkelijke documenten. In de 6e eeuw wordt de lans diverse malen genoemd, omdat het van eigenaar wisselde en omdat het blad in tweeën brak. Het puntje kwam na enkele omzwervingen uit in Constantinopel en werd eeuwen later verkocht aan de Franse koning Louis IX. Sinds de Franse revolutie is het reliek verdwenen.
Het grootste deel van de lans maakte ook de nodige omzwervingen en werd omgeven door mooie verhalen over eigenaarschap. Zo zou dit reliek vanuit Jeruzalem naar Constantinopel gebracht zijn, waar het in 1492 in handen van de Turken viel. De Turkse sultan Bajazet stuurde het reliek naar Paus Innocent VIII in ruil voor een gunst. Dit reliek bevindt zich nog steeds in Rome, in de Sint Pieter. Of dit werkelijk de echte lans is, is niet vastgesteld. Zeker is dat er zich in Wenen in het Hofburg museum ook een lans bevindt, waarvan gesteld wordt dat dit de lans is waarmee Christus werd doorboord.
Rondom de speer zijn verhalen geweven van de grote macht van dit reliek. De bezitter van de speer zou de macht krijgen om de wereld te veroveren, maar verlies zou een onmiddellijke dood betekenen. In het rijtje eigenaars komen de volgende namen voor : Constantijn, Justinianus, Karel de Grote, Otto de Grote, Keizer Wilhelm II van Duitsland, de Habsburgers en tot slot Adolf Hitler. Het reliek werd door hem gestolen uit het Weense museum. Later werd het door generaal Patton weer geretourneerd. Dat laatste wordt betwist door schrijver Howard Buechner, die beweert dat het slechts een kopie was die terugkeerde naar Oostenrijk. Het origineel werd verborgen en zou zich tot op heden in handen van een obscuur genootschap bevinden, welke streeft naar werelddominantie.

Links
Recensies op Crimezone.nl

De heilige lans op Wikipedia (Nederlanstalig)
De heilige lans op Wikipedia (Engelstalig)
Handelingen van Pilatus in het Evangelie van Nicodemus (Engelstalig)
Hitler en de heilige lans

Boeken met verwant thema
De Zwarte Madonna - Davis Bunn

Het Messias mysterie - Andreas Eschbach (2005)

Titel: Het Messias mysterie
Auteur: Andreas Eschbach
Oorspronkelijke titel: Das Jesusvideo
Uitgeverij Karakter (www.karakteruitgevers.nl)

Het verhaal
Bij opgravingen in Israël wordt een spectaculaire ontdekking gedaan. In een graf worden naast vondsten van zo'n 2000 jaar oud ook artefacten gevonden die uit de tegenwoordige tijd afkomstig zijn. De meest plausibele verklaring is dat het lichaam van een tijdreiziger is gevonden die gestrand was in de tijd waarin Jezus zijn verkondigingen deed. Uit aanwijzingen die in het graf gevonden worden, wordt duidelijk dat deze tijdreiziger Jezus niet alleen heeft gezien, maar zelfs bewijsmateriaal heeft verzameld in de vorm van video opnames. Dit bewijsmateriaal is vervolgens op een plaats verstopt waarvan de tijdsreiziger wist dat deze in zijn eigen tijd ook nog wel zou bestaan.
De jacht op het bewijs van het bestaan van Jezus is geopend met als deelnemende partijen de archeologen, een media magnaat en het Vaticaan.

Bijbelse connectie
Het boek Het Messias mysterie heeft een relatie met het leven van de persoon Jezus Christus. Zijn verhaal is beschreven in het Nieuwe Testament; centraal staan de preken, de kruisdood en opstanding. Het uiterlijk van Jezus wordt nergens in de bijbel beschreven.
Wie de woorden van de profeet Jesaja leest, waarin hij de komst van de Verlosser voorspelt, zal het opvallen dat hier niet lovend over het uiterlijk van Hem wordt gesproken: "Onopvallend was zijn uiterlijk, hij miste iedere schoonheid, zijn aanblik kon ons niet bekoren", of "zo gruwelijk, zo onmenselijk was zijn aanblik, zijn uiterlijk had niets meer van een mens".
In de Apocriefe Handelingen van Johannes wordt beschreven dat de verschijning van Jezus wisselend is en zelfs per persoon anders kan zijn. Terwijl Johannes aan de oever een schoongevormde man ziet staan, ziet zijn broer Jacobus een kind. Later aan wal ziet Johannes de persoon als bijna kale man met baard, terwijl zijn broer een jong iemand met nauwelijks een baard ziet staan.
In de apocriefe Brief van Lentulus, volgens overlevering geschreven door een Romein en gericht aan keizer Tiberius, wordt het uiterlijk heel positief beschreven. Jezus had half lang bruin haar, grijze ogen en een baard die bij de kin enigszins gevorkt was.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Oude Testament
Jesaja 52: 13-14, de dienaar van de Heer is gruwelijk om te zien
Jesaja 53:1-12, de komst en uiterlijk van de Verlosser worden voorspeld

De Nieuwe Bijbelvertaling, Nieuwe Testament
Lukas 2:1-6, de geboorte van Jezus

Apocriefen
Handelingen van Johannes: 88-89, het uiterlijk van Jezus wordt beschreven
De brief van Lentulus: het uiterlijk van Jezus wordt beschreven

Stof tot nadenken
Lange tijd werd nooit getwijfeld aan de beschreven gebeurtenissen in de bijbel en al helemaal niet aan het bestaan van de persoon Jezus Christus. Sinds de 18e eeuw wordt twijfel geuit bij de correctheid van de evangeliën, de uitspraken en daden van Jezus Christus en zelfs het bestaan van de persoon Jezus Christus. Afhankelijk van de onderzoekers wordt de conclusie getrokken dat er voldoende bewijsmateriaal is om een aantal zaken uit de bijbel te staven dan wel wordt geconcludeerd dat het christelijke geloof gebaseerd is op een aantal denkbeelden die later werden gebundeld en aan Jezus Christus werden toegeschreven. Sommige auteurs gaan nog veel verder en beweren dat het Nieuwe Testament één groot verzinsel is van een handjevol mensen. De studies duren tot op de dag van vandaag voort, waarbij gemeld kan worden dat de huidige stand is dat bewijzen en argumenten het bestaan van Jezus Christus eerder bevestigen dan ontkrachten. Overigens, de ware gelovige heeft al die bewijzen niet nodig, interviews met allerlei al of niet gelovige personen heeft uitgewezen dat het de twijfelaars zijn die hard bewijs nodig hebben.

Hoe heeft Jezus er uit gezien? Er zijn geen betrouwbare beeltenissen bekend die gemaakt zijn door mensen die Jezus hebben meegemaakt. De vroege christenen volgden nog steeds het joodse verbod op het maken van portretten. De oudste portretten waren dan ook meer symbolisch, Jezus werd afgebeeld als een jonge herder. Brieven die worden toegeschreven aan Romeinen ten tijde van Jezus, maken melding van een man met blond of bruin golvend haar en een baard, de ogen zijn blauw of grijs.
Als je vandaag de dag kijkt naar afbeeldingen van Jezus, dan valt op hoezeer die op elkaar lijken en hoe wij daar direct Jezus in herkennen. De huidige afbeelding die Hem laat zien als een knappe man met baard en halflang haar dateert uit de 6e eeuw, vanaf welke tijd er regels golden voor de afbeeldingen. Dit tijdstip zou kunnen samenhangen met de vondst van het kleed van Edessa, waar volgens overlevering (beschreven in de apocriefe briefwisseling met koning Abgar) het gezicht van Jezus op was afgebeeld. De brief van Lentulus was zeker van invloed op een aantal schilders, getuige afbeeldingen waarbij de baard van Jezus in het midden uit elkaar valt en zo twee punten heeft.
Wat zouden de gevolgen zijn als bewezen kon worden dat deze beeltenis niet correct is, maar de woorden van Jesaja beter passen?

Links
Recensies op Crimezone.nl

Historisch kritisch onderzoek naar Jezus op Wikipedia
Hypothese omtrent de Jezus mythe op Wikipedia (Engelstalig)
Het Jesus Seminar op Wikipedia (Engelstalig)
Bestaan van Jezus Christus op GotQuestions (Engelstalig)
Overzicht van beschrijvingen van het uiterlijk van Jezus (bijbelse en niet-bijbelse bronnen, Engelstalig)
Tekst Handeling van Johannes (Acts of John, Engelstalig)
Tekst Brief van Lentulus (Engelstalig, pagina 58 in de pdf)

Boeken met verwant thema
Het Sindone complot - Julia Navarro
De Christus smaragd - Jorg Kastner

Asdod - Tim LaHaye & Bob Phillips (2006)

Titel: Asdod
Auteur: Tim LaHaye & Bob Phillips
Oorspronkelijke titel: The edge of darkness
Uitgeverij Voorhoeve (www.kok.nl)

Het verhaal
Opnieuw wordt Michael Murphy, professor in de bijbelse archeologie, op het spoor gezet van bijbelse voorwerpen. Deze keer gaat het om de voorwerpen die opgeborgen waren in de Ark des Verbonds, namelijk de staf van Aäron en een kruik met manna. De aanwijzingen die gegeven worden, sturen de professor op een zoektocht naar de tempel van Dagon, waar de Filistijnen de Ark hadden geplaatst nadat ze deze veroverd hadden. De zoektocht wordt bemoeilijkt doordat het genootschap welke uit is op wereldheerschappij er alles aan doet om Murphy te dwarsbomen. De weg naar de verovering van de wereld wordt in de weg gestaan door gelovige christenen, bewijzen voor bijbelse verhalen en profetieën die waarschuwen voor de komst van de anti-christ. Als vertegenwoordiger voor de christenen moet Murphy dan ook steeds voor zijn leven vrezen. Dat weerhoudt hem er echter niet van om door te zetten. Wie krijgt de overhand?

Bijbelse connectie
Het boek Asdod heeft een relatie met het vat manna en de staf van Aäron, voorwerpen die werden opgeborgen in de Ark des Verbonds.
God vraagt Mozes om het volk van Israël uit Egypte te leiden. Om dit mogelijk te maken, dient wel eerst de Egyptische farao om toestemming gevraagd te worden. In eerste instantie weigert de farao het verzoek. Wat later begeven Mozes en Aäron zich opnieuw naar het hof van de farao, waarbij ze deze keer de staf van Aäron gebruiken om wonderen te verrichten en daarmee een teken van God te geven. Zo verandert de staf in een slang. Ook de Egyptenaren veranderen meerdere staven in slangen, echter de slang van Aäron is sterker en verslindt ze allemaal. Vervolgens wordt met behulp van de staf het water van de Nijl in bloed veranderd, worden kikkers opgeroepen en het stof omgevormd tot een muggenplaag. Na de tiende plaag zwicht de farao en laat het volk gaan.
Tijdens de reis door de woestijn beklaagt het volk van Israël zich over de barre omstandigheden; men zegt van de honger om te komen. Als antwoord laat God manna uit de hemel regenen. Om latere generaties deze daad van God te helpen herinneren, wordt een kruik met manna in de Ark des Verbonds gelegd.
Het volk blijft gedurende de reis klagen; op een gegeven moment wordt het gezag van Mozes en Aäron betwist. God zelf grijpt in en geeft via Mozes opdracht om van iedere stam een staf in de verbondstent te leggen. De staf van de man die hij uitkiest zal in bloei komen te staan. De bloeiende staf blijkt die van Aäron te zijn. De staf dient te worden bewaard in de Ark des Verbonds, als waarschuwing voor het opstandige volk.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Oude Testament
Exodus 7:9-20, met de staf van Aäron worden wonderen verricht
Exodus 8: 12-13, met de staf worden kikkers en muggen opgeroepen
Exodus 16:1-26, de Heer geeft het volk manna om te eten
Exodus 16:31-34, een volle kruik van het manna wordt in de Ark gelegd
Numeri 17:16-23, de staf van Aäron gaat bloeien
Numeri 17:25, de staf van Aäron wordt in de Ark gelegd

De Nieuwe Bijbelvertaling, Nieuwe Testament
Hebreeën 9:4, een kruik met manna en Aärons staf zijn in de ark opgeslagen

Stof tot nadenken
De bijbel vertelt hoe de Filistijnen tijdens een veldslag de Ark des Verbonds buit maken. Ze plaatsen de Ark in de tempel voor hun god Dagon. Tot twee keer toe treffen ze het godsbeeld omgevallen naast de Ark aan. Tot overmaat van ramp krijgt de stad te maken met een epidemie van builenpest. De Ark wordt kado gedaan aan een naburige stad die prompt ook ten prooi valt aan de builenpest. Doorschuiven naar weer een andere stad levert dezelfde ellende op. Uiteindelijk wordt de Ark des Verbonds teruggegeven aan het volk van Israël. Of de inhoud van de Ark, de staf van Aäron en de kruik met manna, nog aanwezig was wordt nergens genoemd. Het is niet ondenkbaar dat de Filistijnen nieuwsgierig waren naar de inhoud van de Ark en de voorwerpen er uit hebben gehaald. In het boek Asdod is dat wel de insteek van het verhaal.
De staf van Aäron was niet uit zomaar de eerste de beste boom gesneden. De magische krachten worden ten dele toegeschreven aan de herkomst. Volgens de diverse bronnen zou de staf afkomstig zijn uit het Hof van Eden en door God aan Adam gegeven zijn. Deze gaf de staf door aan zijn nakomelingen. De staf komt uiteindelijk terecht bij Jethro, de schoonvader van Mozes, en via hem bij Mozes en Aäron.
De staf van Aäron speelt een belangrijke rol bij de ontmoeting aan het hof van de farao. Ten teken van God verandert de staf in een slang. De farao is niet onder de indruk, zijn eigen magiërs laten hun staf ook veranderen in een slang. Dit deel van het verhaal heeft menig vraagteken opgeroepen; hoe waren de Egyptenaren in staat om hetzelfde wonder te verrichten? Het antwoord zou kunnen liggen in kennis van bijzondere eigenschappen van de Egyptische cobra. Indien op de juiste plaats in de nek van de slang druk wordt uitgeoefend, wordt het dier stijf en bewegingsloos en is het net een staf. Gooi je deze 'staf' op de grond net nadat je weer op het juiste punt in de nek hebt geduwd, dan komt de slang weer tot leven.
Het is bekend dat slangen in de Egyptische cultuur een belangrijke rol vervulden. De kroon van de farao had zelfs een slang aan de voorkant. Volgens de Zohar, mystiek commentaar op de eerste boeken van de bijbel, is dit gelegen in de afstamming van het Egyptische volk en hun relatie met de slang, Satan. Voordat de slang door God vervloekt werd, was hij een man net als Adam en verleidde hij Eva. Hieruit werd Kaïn geboren, die dus het zaad van de slang in zich droeg. De nazaten van Kaïn stichtten uiteindelijk Egypte. De strijd tussen Mozes, Aäron en de farao wordt dan tevens een symbolische strijd tussen God en Satan, licht versus duister.

Links
Officiële website van Tim Lahaye

De staf van Aäron op Wikipedia (Engelstalig)
Hoe je een staf in een slang verandert (Engelstalig)
De staf van Aäron in de Zohar (Engelstalig)

Boeken met verwant thema
Steen der wijzen - James Rollins
Het laatste offer - Simone van der Vlugt
Contract met God - Juan Gomez-Jurado
Het Mozes mysterie - Harry Tenholter

De 1stelingen - Ton van Mourik (2006)

Titel: De 1stelingen
Auteur: Ton van Mourik
Uitgeverij Mozaïek (www.uitgeverijmozaiek.nl)

Het verhaal
Via een erfenis komt Anna in het bezit van een oud perkament. Uiteindelijk vindt ze hulp voor het vertalen bij twee experts in oude talen. Het perkament blijkt in het Aramees geschreven te zijn en bevat mogelijk een ooggetuigenverslag van bepaalde bijbelse gebeurtenissen. Helaas blijken ze slechts de helft van het originele document in bezit te hebben en door de halve zinnen is de boodschap niet duidelijk. Daarom gaan ze op zoek naar de andere helft. Zij zijn echter niet de enigen die belang hebben bij het document. Een geheime organisatie die uit is op de wereldmacht kruist hun pad. Wat deze organisatie met het document wil is onduidelijk, maar het lijkt samen te hangen met het verdwijnen van zeer belangrijke relieken. Samen met een speciale afdeling die onderzoek doet naar deze verdwijningen proberen ze hun vijand uit handen te blijven en het document compleet te krijgen. Hun tegenstander blijkt echter een zeer lange arm te hebben.

Bijbelse connectie
Het boek De 1stelingen heeft een relatie met de verrijzenis van de doden door het sterven van Jezus Christus en met voorbereidingen voor de komst van de antichrist.
In het evangelie van Matteüs is te lezen dat op het moment dat Jezus aan het kruis stierf, het voorhangsel in de tempel scheurde, de aarde beefde en de rotsen spleten. De graven werden geopend en de lichamen van veel gestorven heiligen werden tot leven gewekt. Zij gingen vervolgens Jeruzalem binnen en maakten zich bekend aan een groot aantal mensen. In de overige evangeliën wordt deze verrijzenis niet vermeld. Wat er gebeurde tussen de kruisdood van Jezus en zijn opstanding, is uitgebreid te lezen in het apocriefe boek over de afdaling van Jezus naar het rijk van de doden. Hierin verwijst Jozef de hogepriesters naar Simeon en zijn zonen, als bronnen voor wat er gebeurde in het dodenrijk en de verrijzenis die volgde. Simeon was een bekende, hij was dagelijks in de tempel te vinden geweest en had Jezus als baby in zijn armen gehad. Ook zijn zonen waren met hem uit de dood verrezen. In het dodenrijk bevonden ze zich in het gezelschap van vele voorvaderen, zoals Adam, Abraham, Jesaja en Johannes de Doper. Zij gaan in gesprek met Satan en Hades, de koning van het dodenrijk. Jesaja gaf te kennen dat hij reeds voorspeld had dat er een dag zou komen dat de doden zouden verrijzen en noch Satan, noch Hades kon dit tegenhouden. Zo geschiede ook, Jezus nam de mensen mee uit het dodenrijk. De meesten werden rechtstreeks naar de hemel gezonden, maar een aantal kreeg de opdracht om de opstanding van Jezus te prediken en op de aarde te blijven.
In het NT wordt op diverse plaatsen melding gemaakt van de eindtijd en de tekenen die hier bij horen. Zo wordt voorspeld dat er een antichrist zal komen die alles wat goddelijk en heilig is zal bestrijden, om vervolgens zichzelf op een troon te plaatsen. Documenten of voorwerpen die de bijbel bewijzen dienen vernietigd te worden om mensen gemakkelijker van God af te laten keren.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Oude Testament
Jesaja 26:19, de doden zullen opstaan

De Nieuwe Bijbelvertaling, Nieuwe Testament
Matteüs 27:51-53, de doden staan op uit hun graf
Lucas 2: 22-35, Simeon ontmoet in de tempel Jozef, Maria en kindje Jezus
2 Tessalonicenzen 2: omschrijving van het werk van de antichrist

Apocriefen
De afdaling van Jezus naar het rijk van de doden

Stof tot nadenken
Hoewel de dood en herrijzenis van Jezus Christus een prominente plaats in het christendom inneemt, is het niet een onderwerp wat pas in het NT voor het eerst voorkomt. Ook in het OT wordt dit een aantal maal genoemd. In Daniël en Jesaja wordt ook gerept over de doden die zullen ontwaken (Daniël 20: 2-3, Jesaja 26:19). In 1 Samuel 2: 6 staat dat de Heer mensen naar het dodenrijk zendt, maar er ook weer uit kan halen.
Discussies over de aard van de opstanding worden daardoor al heel lang gevoerd. Is het een opstanding in het vlees of is er sprake van een herleving in de geest?
In zijn eerste brief aan de inwoners van Tessalonica (1 Tessalonicenzen 4: 13-18) schrijft Paulus dat de doden die aan Christus toebehoren zullen opstaan en met de levenden zullen worden weggevoerd, de Heer tegemoet. In een brief naar de Korinthiërs schreef Paulus ook al uitgebreid over de opstanding (1 Korinthiërs 15). In deze laatste brief geeft Paulus een aanwijzing over de aard van de opstanding, als antwoord op de vraag of dit een letterlijke opstanding in het vlees is, of een meer spirituele opstanding. Hij schrijft dat wat in vergankelijke vorm wordt gezaaid, in onvergankelijke vorm wordt opgewekt en dat er een aards lichaam wordt gezaaid, maar een geestelijk lichaam wordt opgewekt.
Kerkvader Ireneas is veel uitgesprokener en schrijft dat de zielen van de overledenen op een door God bestemde plaats verblijven, wachtend op de opstanding. Die opstanding is in het vlees, ze zullen hun lichaam terug ontvangen (Adversus Haereses 5:31,2). Deze stelling was deels een reactie op gnostische denkbeelden die het niet zozeer in het aardse zochten, maar meer in het spirituele. Gnostische bewegingen werden met wortel en tak uitgeroeid, evenals hun denkbeelden. Deze denkbeelden hielden onder andere in dat het lichaam slechts een omhulsel is voor de ziel en dat het niet nodig is voor de ziel om voort te kunnen bestaan. Bij een aantal gnostische bewegingen werd daarom de letterlijke opstanding van Jezus Christus in twijfel getrokken; het zou een spirituele gebeurtenis betreffen. Zielen gaan naar een volgende wereld, het lichaam vergaat tot stof. Gebaseerd op diverse bijbelverhalen verbonden de vroege kerkvaders het lichaam onlosmakelijk aan de geest, waarmee een herleving van de geest automatisch in het vlees zou gebeuren. De doden zullen letterlijk herrijzen en zich bij de levenden voegen.

Links
Recensies op Crimezone.nl

Afdaling naar het dodenrijk, in het Evangelie van Nicodemus (Engelstalig)
De opstanding op Wikipedia
De opstanding op Wikipedia (Engelstalig)
De bijbel nader gelezen, laatste pagina's over opstanding (Word document)
Lezing over de opstanding, ziel of lichaam (Engelstalig)

Boeken met verwant thema
De naamkamer - Ton van Mourik
Het Golgotha dossier - Philipp Vandenberg
Het geheim van Ashely - David MacLaren
Het vuurevangelie - Michel Faber
De zaak van het verdwenen lichaam - Kel Richards

Het Mozes mysterie - Harry Tenholter (2008)

Titel: Het Mozes mysterie
Auteur: Harry Tenholter
Uitgeverij Omniboek (www.kok.nl)

Het verhaal
Tijdens zijn verblijf in Egypte stuit een Britse journalist per toeval op een aantal kleitabletten die zijn geschreven door een tijdgenote van Mozes. Deze vrouw, die schrijft de Nubische echtgenote van Mozes te zijn, schrijft over Mozes, hun jeugd en haar ervaringen met hem in het woestijnkamp. Sinds zijn vlucht van het hof van de farao verblijft Mozes in dit kamp met het volk van Israël, heeft veelvuldig contact met God, geeft leiding aan de stammen en de uittocht uit Egypte. De kleitabletten zijn een wereldvondst en tevens explosief materiaal, aangezien ze het bijbelverhaal en bijbehorende claim op het heilige land kunnen bevestigen of ontkennen. De professor die de vertaling doet, wil pas verslag doen en zijn naam vestigen als hij de vertaling af heeft. Dit speelt de partijen die de kleitabletten in handen willen krijgen in de kaart en geeft ze de tijd om zorgvuldig hun plannen voor te bereiden. Zal het eindigen met al of geen schokkend wereldnieuws over het volk en staat van Israël of verdwijnt alles in de doofpot?

Bijbelse connectie
Het boek Het Mozes mysterie heeft een relatie met de persoon Mozes, zijn vlucht naar de woestijn en zijn contact met God. De bijbel vertelt dat Mozes wordt geboren in de tijd dat de farao opdracht had gegeven om alle Hebreeuwse pasgeboren jongetjes te doden. De ouders van Mozes gaven geen gehoor aan dit bevel. In plaats daarvan legden ze hem in een mandje in de Nijl. Mozes werd gevonden door de dochter van de farao, die hem adopteerde en opvoedde aan het hof.
De bijbel vermeldt niets over de jaren tussen geboorte en volwassenheid. Flavius Josephus beschrijft in zijn De oude geschiedenis van de joden hoe Mozes op veldtocht werd gestuurd naar Ethiopië (Nubië) en daar de stad Meroë belegerde. Tharbis, de dochter van de Ethiopische koning, stelde voor om de stad over te geven aan Mozes, op voorwaarde dat hij met haar zou trouwen. Mozes accepteerde het aanbod, nam de stad in en keerde terug naar Egypte. De Nubische bruid wordt, naamloos, in Numeri genoemd bij een geschil tussen Mozes en Miriam en Aäron.
Als Mozes volgens de bijbel volwassen is geworden, doodt hij een Egyptische opzichter die ruzie heeft met een Hebreeër. Vervolgens vlucht hij naar de woestijn om aan straf van de farao te ontkomen.
Mozes trouwt met de dochter van de Midjanitische priester Jethro, ontmoet God op de berg Horeb en krijgt de opdracht om het uitverkoren volk uit Egypte te leiden, naar het beloofde land.
Als leider van het Israëlische volk heeft Mozes het niet gemakkelijk. Omwille van een klaarblijkelijk eerder huwelijk wordt zijn gezag betwist door Miriam en Aäron, klaagt het volk en valt terug in afgoderij.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Oude Testament
Exodus 2: 1-10: geboorte en adoptie van Mozes
Exodus 2: 11-15: Mozes vlucht naar de woestijn
Exodus 2: 21: Mozes trouwt met Sippora
Exodus 3: 1-11: God spreekt tot Mozes
Exodus 32: 1-6: een gouden kalf om te aanbidden wordt gemaakt
Numeri 12:1, Mozes is getrouwd met een Nubische vrouw

Stof tot nadenken
Zoals met alle bijbelse verhalen zijn er volop onderzoeken gedaan naar de persoon Mozes en de gebeurtenissen rondom de exodus. Omdat de bijbel niet werd geschreven als historisch document geeft dat volop ruimte aan allerlei speculaties. Was Mozes wel een zoon van de stam der Levieten die later geadopteerd werd en aan het Egyptische hof verbleef, of was Mozes een Egyptenaar die de hofintriges ontvluchtte en zich aansloot bij de Hebreeën?
De verhalen over Mozes werden pas vele eeuwen later op papier gezet, waarbij niet wordt uitgesloten dat de schrijvers details toevoegden ter versterking van de boodschap van het verhaal. Zo wordt steeds gewezen op de gelijkenis met het verhaal van de Assyrische koning Sargon, die heimelijk gebaard werd en ook als kind in een rieten mandje in een rivier werd gezet. Hij werd gevonden en opgevoed door een waterputter om later een groot heerser te worden. Dit verhaal zou door joodse schrijvers zijn opgepikt zijn tijdens hun gevangenschap in Babylon en hergebruikt om aan te geven dat Mozes in de gunst van God stond.
In het bijbelverhaal krijgt de farao geen naam, wat betekent dat voor de historische grondslag van het verhaal gezocht is naar overeenkomsten met Egyptische verslagen. Omdat de farao's veelvuldig ten strijde trokken en daarbij ook wel eens een nederlaag leden, is het nog steeds niet gelukt om met zekerheid vast te stellen om welke farao het gaat. Ramses II wordt als een veelbelovend kandidaat gezien (circa 1279-1212 v.Chr.), waarbij de exodus zou hebben plaatsgevonden onder de regering van zijn zoon Merenptah.
Een andere kandidaat voor de rol van de farao is Achnaton, de farao die probeerde het Egyptische veelgodendom om te vormen tot een monotheïstische godsdienst rondom zonnegod Aton. Deze revolutie vertoont gelijkenissen met hetgeen Mozes onder de Hebreeën probeerde te bereiken en het is zeker denkbaar dat dit van invloed is geweest. Nog een andere aanwijzing wordt gevonden in de gelijkenis tussen de hymne voor Aton en psalm 104.
De invoering van het nieuwe geloof riep veel weerstand op en Achnaton moest het veld ruimen. Men heeft aanwijzingen dat hij vermoord is. Zijn zoon Tutanchaton werd gedwongen de oude godsdienst weer in ere te herstellen en als Tutanchamon verder te regeren.
Onderzoeker Ahmed Osman meent dat Achnaton gevlucht is naar de woestijn en daar als Mozes verder door het leven is gegaan. Hij denkt ook dat Achnaton zelf deels van Israëlische afkomst was (via zijn moeder afstammend van Jozef) en dat hij via deze weg in aanraking kwam met het geloof in één God. De cirkel zou dan rond zijn, van Jozef via Achnaton naar Mozes.

Links
Recensies op Crimezone.nl

Mozes op Wikipedia (Engelstalig)
Mozes, de farao, de tien plagen en de exodus
Farao Achnaton versus Mozes (Engelstalig)
Achnaton op Wikipedia (Engelstalig)

Boeken met verwant thema
Babylon - Tim Lahaye & Greg Dinallo
Het boek der namen - Jill Gregory & Karen Tintori
Op zoek naar het verloren paradijs - Michael Phillips
Steen der wijzen - James Rollins
Het Sinaï geheim - Gregg Loomis

Europa - Tim LaHaye & Bob Phillips (2005)

Titel: Europa
Auteur: Tim Lahaye & Bob Phillips
Oorspronkelijke titel: The European conspiracy
Uitgeverij Voorhoeve (www.kok.nl)

Het verhaal
Michael Murphy, overtuigd christen en professor in bijbelse archeologie wordt door een geheimzinnig man op het spoor gezet van een artefact die de waarheid van de bijbel kan bevestigen. De eerste aanwijzing is een hoopje kalk en een cryptische boodschap. Na veel gepuzzel en het ophalen van nieuwe aanwijzingen met gevaar voor eigen leven, komt hij tot de conclusie dat het hier gaat om het bekende schrift op de wand, door een zwevende hand geschreven tijdens een feestmaal van de Babylonische koning Belsassar. Ook nu weer wordt Murphy in zijn zoektocht dwars gezeten door het machtige genootschap die streeft naar wereldheerschappij. Zij willen voorkomen dat de bijbelse profetieën van Daniël en Openbaringen aan gezag winnen doordat bewijzen de betrouwbaarheid van de bijbel ondersteunen.

Bijbelse connectie
Het boek Europa heeft een relatie met gebeurtenissen in het leven van Daniël en met zijn profetieën ten aanzien van de eindtijd.
Nadat Nebukadnessar Jeruzalem had veroverd, werd een deel van de bevolking afgevoerd naar Babylonië. Zo ook Daniël, die aan het hof te werk werd gesteld. Doordat hij als enige in staat was om de droom van koning Nebukadnessar uit te leggen, genoot hij als snel veel aanzien. Belsassar, de zoon van Nebukadnessar, besloot op een dag een feestmaal te organiseren. Hierbij gaf hij de opdracht om de uit te tempel van Jeruzalem geroofde gouden en zilveren drinkbekers te gebruiken. Terwijl wijn uit deze bekers werd gedronken, verscheen een hand in de lucht, die iets schreef op de muur. Niemand kon de tekens lezen en men liet Daniël komen in de hoop dat hij het wel wist. Daniël kon de boodschap wel lezen en vertelde Belsassar dat God de dagen van diens koninkrijk geteld had en er een einde aan had gemaakt. Belsassar was gewogen en te licht bevonden. Zijn koninkrijk werd verdeeld en aan de Meden en Perzen gegeven. Diezelfde nacht nog werd Belsassar gedood en werd het rijk overgenomen door Darius.
Daniël heeft verschillende visioenen waarin hij de val van aardse koninkrijken voorziet ter voorbereiding op het nieuwe koninkrijk van God. Een tijd die gekenmerkt zal worden door allerlei rampspoed. Ook in Openbaringen wordt het einde van aardse koninkrijken voorspeld, een einde welke voorafgegaan wordt door de komst van vele valse profeten en een anti-christ die onder het mom van wereldvrede de macht probeert te grijpen. Ondanks de val van het Babylonische rijk, wordt er in Openbaringen nog veelvuldig gerept over Babylon en de val van de stad.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Oude Testament
Daniël 5:1-6, tijdens het feest van Belsassar verschijnt het schrift op de wand
Daniël 5:17-28, Daniël verklaart de tekens
Jesaja 13, de ondergang van Babylonië

De Nieuwe Bijbelvertaling, Nieuwe Testament
Openbaringen 18:1-9, de stad Babylon is gevallen

Stof tot nadenken
Over het algemeen wordt aangenomen dat het boek Daniël pas in de tweede eeuw voor Christus is geschreven, ten tijde van de Griekse overheersing van Jeruzalem en dat veel van de visioenen van Daniël geen vooruitblik waren, maar eerder de geschiedenis van die tijd vertelden. Het boek Daniël bevat echter meer dan geschiedenis, het geeft toch ook een blik op de toekomst, zoals ook Openbaringen dat doet.
Opvallend is de rol die Babylon speelt bij het einde der tijden. Ten tijde van Christus was het Babylonische rijk al eeuwen daarvoor veroverd door de Perzen, om nooit weer opgebouwd te worden. Is het noemen van Babylon feitelijk een verkapte verwijzing naar het Romeinse rijk en Rome? Veel theologen menen dat dit zo is. Er zijn ook andere gedachtes, namelijk dat hier letterlijk de oude stad Babylon wordt bedoeld en dat deze stad de zetel zal zijn van het laatste aardse koninkrijk, geregeerd door de antichrist. Dat zou dan wel inhouden dat Babylon eerst herbouwd moet worden, anders kan het niet vernietigd worden. De voorspelling in Jesaja dat Babylon grondig vernietigd zal worden, is volgens sommigen nog niet uitgekomen. Het Babylonische rijk is weliswaar veroverd door de Perzen, maar de stad Babylon bleef nog lange tijd bewoond, wat in tegenspraak is met de profetie.
In januari 2009 werd het project The Future of Babylon bekend gemaakt. In het tegenwoordige Irak zal het oude Babylon herrijzen, in de hoop om het toerisme naar dit land een impuls te geven. Het project is overigens in een andere vorm al jaren geleden gestart door Saddam Hussein, die er van droomde om in de voetsporen van Nebukadnessar te treden; net als deze legendarische koning liet hij op de stenen van de stad zijn eigen naam lzetten.
Het huidige project is een samenwerking tussen de het Iraakse ministerie van antiquiteiten en het Wereld Monumenten Fonds. Amerika heeft 700.000 dollar ter beschikking gesteld om het project te ondersteunen.
Sinds sprake is van de herbouw van Babylon, laaien de discussies over de diverse profetieën omtrent de eindtijd weer op. Kunnen deze dan toch letterlijk gelezen worden? Zal het nieuwe Babylon een machtig centrum worden en een rol op het wereldtoneel gaan spelen? De meest cruciale vraag is natuurlijk of de voorspelde val van Babylon zal uitkomen en de profetieën letterlijk vervuld zullen worden.

Links
Officiële website van Tim Lahaye

De stad Babylon op Wikipedia
De rol van Babylon in de eindtijd (Engelstalig)
Aankondiging van het The Future of Babylon project (Engelstalig)

Boeken met verwant thema
Babylon - Tim Lahaye & Greg Dinallo

Contract met God - Juan Gomez-Jurado (2007)

Titel: Contract met God
Auteur: Juan Gomez-Jurado
Oorspronkelijke titel: Contrato con Dios
Uitgeverij A.W. Bruna (www.awbruna.nl)

Het verhaal
Een zonderlinge miljonair zet een expeditie op touw om de Ark des Verbonds te bemachtigen. De code waarmee de koperen rol van Qumran kan worden ontcijferd is teruggevonden en wijst naar een bergplaats in Jordanië. De zoektocht verloopt in het diepste geheim met als doel om de Ark des Verbonds het land uit te smokkelen. Naast archeologen, een journaliste en een vertegenwoordiger van het Vaticaan bestaat het team ook uit een aantal ervaren bewakers. Ondanks hun achtergrond zijn ze niet in staat om diverse aanslagen te voorkomen. Terwijl het team probeert de exacte locatie van de Ark des Verbonds te vinden, worden ze tegengewerkt door een onzichtbare vijand. Is deze vijand er op uit om de Ark zelf in handen te krijgen of willen ze deze vernietigen om te voorkomen dat het conflict tussen joden en moslims in Israël verder escaleert? Kan het team de Ark veilig stellen of zal de expeditie mislukken en de Ark verborgen voor de wereld blijven?

Bijbelse connectie
Het boek Contract met God heeft een relatie met de Ark des Verbonds. De ark staat voor het verbond dat God sloot met het volk van Israël en was de opbergplaats van de tien geboden en tevens een middel waarmee God communiceerde met Mozes. Na lange tijd te zijn ondergebracht in een tent, werd de Ark uiteindelijk in een speciale kamer geplaatst van de tempel die in Jeruzalem gebouwd werd door koning Salomo. Deze eerste tempel werd leeggeroofd en verwoest door de Babylonische koning Nebukadnessar. Er zijn geen aanwijzingen dat de Ark des Verbonds zich bij de buit bevond. In Makkabeeën staat geschreven dat de profeet Jeremia opdracht had gegeven om de tent en de Ark des Verbonds mee te nemen naar de berg waar Mozes stond toen hij het land van God aanschouwde (de berg Nebo in Jordanië). Daar verborg hij de Ark en tent in een grot. Later zochten zijn volgelingen naar de grot, maar deze was onvindbaar. Volgens Jeremia zou God bepalen wanneer de Ark weer gevonden zou worden.
Er zijn geen aanwijzingen dat de Ark werd teruggeplaatst in de tweede tempel. Die tempel werd volledige verwoest door de Romeinen in circa 70 n.Chr.
De koperen rol die bij Qumran werd gevonden bevat aanwijzingen voor bergplaatsen van allerlei schatten uit de tempel. Omdat de rol gecodeerd is en deze code nog niet ontcijferd is, heeft men de schatten nog niet teruggevonden.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Oude Testament
1 Koningen 8: 1-11, de Ark wordt in de tempel van Salomo geplaatst
2 Koningen 24: 13, Nebukadnessar rooft de tempel van Salomo leeg
2 Makkabeeën 2:1-11, de Ark wordt verborgen in een grot

Stof tot nadenken
Al veel onderzoekers hebben zich gestort op de vraag waar de Ark des Verbonds is gebleven en of deze tijdens de vele plunderingen van de tempel in Jeruzalem is weggevoerd en eventueel vernietigd of dat de priesters de ark steeds in veiligheid hebben weten te brengen. De ark is al op veel plaatsen gezocht, onder andere in Jordanië, gebaseerd op het verhaal van Jeremia die de Ark zou hebben verborgen in een grot bij de berg Nebo, in Jordanië. Omdat de bijbel verder niets meer vermeld over dit toch zeer belangrijke voorwerp, wordt aangenomen dat de Ark niet meer is teruggekeerd naar de tempel.
In de loop van de vele eeuwen werd de tempel meerdere malen geplunderd en het is zeker niet ondenkbaar dat de priesters een aantal van de schatten in veiligheid wisten te brengen. Tussen 1947 en 1962 werden in grotten bij Qumran een aantal bijbelse geschriften gevonden. Naast de geschriften op papier en leer werden ook drie koperen rollen aangetroffen, waarvan 2 samen waren opgerold. Hoewel de koperen rollen nog steeds omstreden zijn, is wel duidelijk dat het hier gaat om beschrijvingen van schatten en hun bergplaats. Gezien de waarde van het koper wordt aangenomen dat het niet om een fantasieverhaal gaat. De datering is onduidelijk, maar het wordt niet uitgesloten dat de rollen dateren uit de periode kort voor de verwoesting van de tempel door de Romeinen in circa 70 n.Chr. Volgens sommigen beschrijven ze de schatten die op dat moment aanwezig waren, anderen menen dat het gaat om de schatten uit de eerste tempel gebouwd door koning Salomo. De teksten op de rollen zijn duidelijk, de exacte locaties zijn dat niet. Op een aantal plaatsen op de rol staan Griekse letters, een code die nog steeds niet ontcijferd is. Op de rol staat ook geschreven dat er een kopie van de rol is, maar dan met een verklaring erbij, opdat de schatten teruggevonden kunnen worden.
Op internet circuleren vertalingen van de rol waarin staat dat de Ark verborgen is in het dal van Achor. In officiële vertalingen (b.v. van het Qumran Instituut in Groningen) staat in diezelfde zin geen enkel woord over de Ark, maar wordt gerept over een koffer met geld. Taalkundige experts buigen zich nog steeds over de teksten en menen in bedekte termen toch referenties te vinden naar de Ark.
In 1982 maakte de Amerikaan Tom Crotser bekend dat hij de Ark des Verbonds had gevonden in Jordanië. Hij liet een aantal wazige foto's zien en probeerde het geheim voor veel geld te verkopen. Op basis van de foto's concludeerden experts dat er een hedendaags voorwerp was gefotografeerd en dat het verhaal geen grond van waarheid bevatte. Vervolgens werd het heel stil rondom Tom Crotser. Mogelijk ook omdat hij op internet had gepubliceerd dat God aan hem het plan voor de wereld had geopenbaard. Hierin stond onder andere dat Crotser Jezus in 1988 zou ontmoeten op de berg Sion, waarna de strijd van Armageddon zou losbarsten, gevolgd door het 1000-jarig koninkrijk. Met zulke beweringen, die inmiddels achterhaald zijn door de tijd, gelooft niemand meer iets.
Een eventuele vondst van de Ark des Verbonds heeft ook politieke gevolgen. Het is bekend dat de joden erg graag een derde tempel zouden willen bouwen. Die tempel zou pas echt compleet zijn als de Ark er in gehuisvest zou worden. Nog weer andere bronnen menen dat de teksten van Jeremia wijzen op de vondst van de Ark net voordat de Messias zal komen en de staat Israël weer in volle glorie hersteld zal worden. De vondst van de Ark zal zeker de herbouw van de tempel een extra stimulans kunnen geven, gevolgd door de terugkeer van veel joden uit de hele wereld naar Israël. Dit zou de spanningen in Jeruzalem tussen joden en moslims alleen maar groter maken, met alle gevolgen van dien. Dit is een reden waarom sommige groepen liever niet hebben dat de Ark gevonden wordt.

Links
Recensies op Crimezone.nl

De Ark des Verbonds op Wikipedia
De Ark des Verbonds op Wikipedia (Engelstalig)
De Ark des Verbonds en de rol in het jodendom
De Ark des Verbonds op Jewish Virtual Library (Engelstalig)
De verborgen Ark en de koperen rol (Engelstalig)
Herbouw van de tempel van Jeruzalem (Engelstalig)

Boeken met verwant thema
Steen der wijzen - James Rollins
Het laatste offer - Simone van der Vlugt
Asdod - Tim Lahaye & Bob Phillips
Het Sinaï geheim - Gregg Loomis

Het boek der namen - Jill Gregory & Karen Tintori (2007)

Titel: Het boek der Namen
Auteur: Jill Gregory & Karen Tintori
Oorspronkelijke titel: The book of names
Uitgeverij Unieboek (www.unieboek.nl)

Het verhaal
Jaren na een bijna-dood ervaring flitsen op verschillende tijdstippen namen van personen door het hoofd van David Shepard. Hij weet niet wat ze betekenen, maar schrijft ze voor de zekerheid op in een zakboekje. Bij toeval ontdekt hij dat één van de namen overeenkomt met iemand die recentelijk op onnatuurlijke wijze is overleden. Als David onderzoek doet naar de namen in zijn boekje, komt hij er achter dat dit voor een aantal andere mensen ook het geval is. Als de nieuwste naam die hij doorkrijgt van een dierbaar familielid blijkt te zijn, is hij vastbesloten om het geheim te ontrafelen en de gebeurtenissen te stoppen.
Via een vriend komt hij in contact met een rabbi en de Israëlische archeologe Yael. Het blijkt al snel dat ze het moeten opnemen tegen een machtig gnostiek genootschap, die de wereld wil vernietigen. De manier waarop ze dit willen doen is door de stenen uit het borstschild van Aäron te bemachtigen en door het uitmoorden van de zogenaamde Lamed Vovniks, een groep van 36 rechtvaardigen. Volgens een Joodse traditie houdt de wereld op te bestaan zodra deze groep er niet meer is. Yael en David moeten hun uiterste best doen om uit handen van hun tegenstanders te blijven en tegelijkertijd de wereld van de ondergang te redden.

Bijbelse connectie
Het boek Het boek der Namen heeft een relatie met Adam, Mozes en Aäron. Nadat God de mens had gemaakt, mocht Adam alle levende wezens een naam geven. De bijbel zegt nergens of deze namen werden opgeschreven, volgens de joodse traditie gebeurde dit wel. Dit boek der namen wordt in de familie overgeleverd en komt uiteindelijk bij Mozes terecht.
In de woestijn heeft Mozes regelmatig contact met God en krijgt hij onder andere de opdracht om een heiligdom te bouwen. Aäron en zijn zonen worden uitverkoren als priester. Voor hun kleding worden ook regels gegeven. Op het borstschild dienen twaalf orakelstenen gezet te worden, die ieder een naam ingegraveerd hebben van één van de stammen van Israël en die het contact tussen de Israëlieten en God zal ondersteunen. Flavius Josephus schrijft in De oude geschiedenis van de Joden dat de stenen oplichtten als God nabij was (boek III, 214-218).
Het gnostieke genootschap gelooft wel in de Allerhoogste, maar zien deze niet als degene die de aarde en de mensheid heeft gecrëeerd. Dit wordt toegeschreven aan een lagere godheid, de demiurg (soms ook Jaldaboath genoemd), die overigens wel beweert de enige ware God te zijn en toegeeft jaloers van aard te zijn. Enkele passages uit het Nieuwe Testament worden door de gnostici ook in verband gebracht met een god van de wereld.
Het verhaal van de Lamed Vovniks is niet in de bijbel terug te vinden, echter wel in de Talmoed, een verzameling van joodse geschriften die commentaar geven op het Oude Testament. Volgens de Talmoed kan God de wereld in stand houden zolang er 36 Lamed Vovniks binnen één generatie in leven zijn. Minder rechtvaardigen betekent meer rampspoed voor de wereld en uiteindelijk de ondergang als er niemand meer overblijft. Volgens de normale cyclus wordt automatisch een nieuwe Lamed Vovnik geboren als een andere een natuurlijke dood sterft.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Oude Testament
Genenis 2:19-21, Adam geeft alle levende wezens een naam
Exodus 28: 15-30, aanwijzingen voor het priesterkleed worden gegeven
Exodus 34, 10-17, de Heer duldt geen andere goden naast zich

De Nieuwe Bijbelvertaling, Nieuwe Testament
2 Korintiërs 4: 1-6, de ongelovigen zijn verblind door de god van deze wereld
1 Johannes 5: 18-21, de wereld is in de macht van hem die het kwaad zelf is

Apocriefen
Het Geheime Boek van Johannes: een alternatief scheppingsverhaal

Babylonische Talmoed
Sanhedrin 97b: de wereld dient steeds 36 rechtvaardigen te hebben

Stof tot nadenken
In de tweede eeuw veroorzaakte Marcion, die actief was in de kerk van Rome, opschudding door te beweren dat de God van het Oude Testament niet dezelfde was als die van het Nieuwe Testament. Gedreven door de vraag hoe het kon dat er zoveel kwaad in de wereld was, terwijl God toch stond voor de goedheid zelve, kwam hij tot de conclusie dat de oorlogszuchtige en jaloerse god van Oude Testament niet de ware God was. Hij verwierp daarmee het complete OT en stelde voor om het christendom van alle joodse invloeden te zuiveren. Men was het niet met hem eens en hij werd uit de kerk verbannen. Hoewel Marcion niet bekend staat als gnosticus, had hij deze uitspraken wel gemeen met de gnostici. Ook die geloofden dat de schepper van de fysieke wereld niet de Allerhoogste was, maar juist een lagere godheid, de demiurg. Omdat deze in het geheim was geschapen, had hij geen weet van de Allerhoogste en beweerde hij dat hij de god van de wereld was. Door een ingreep van de Allerhoogste werd toch nog iets van het goddelijke in de mens gebracht. Deze godsvonk legt de verbinding tussen de mens en het spirituele rijk. Ons stoffelijk omhulsel en de hele fysieke wereld zijn in principe slecht en scheiden ons van de Allerhoogste. De dood is een bevrijding.
Volgens de gnostici was deze valse scheppergod niet volmaakt en vaardigde daarmee ook onvolmaakte wetten uit. Daarnaast duldde deze scheppergod niemand naast zich, zoals in de bijbel staat te lezen. Juist dit soort uitspraken worden gezien als bewijs dat het hier niet om de Allerhoogste, de bron van alles, gaat. Want als je de Allerhoogste bent, op wie zou je dan jaloers moeten zijn?
Door de eeuwen heen werden gnostici vervolgd door de kerk in een poging om deze stroming met wortel en tak uit te roeien. Dat laatste lukte niet, hoewel het aantal aanhangers sterk was teruggedrongen, bleven er altijd geheime genootschappen bestaan.

In de bijbel staat te lezen dat God aan Mozes allerlei wetten gaf, die vervolgens werden opgeschreven en de eerste hoofdstukken van het Oude Testament vormden. Bij iedere wet hoorde echter ook een uitleg, die mondeling werd doorgegeven. In de loop der eeuwen werden standpunten van voorname rabbijnen toegevoegd. Pas rond 350 n.Chr. werden de commentaren voor het eerst op papier gesteld en vormden de Talmoed. Tegen die tijd was het christendom al lang een eigen weg ingeslagen.
In Handelingen wordt beschreven hoe de eerste christenen aan hun joodse wortels vasthielden en daarmee in conflict kwamen met christenen die een andere godsdienst als achtergrond hadden. Het punt stond hoog op de agenda van de vroegste kerk en tijdens een apostelconcilie rond 50 n.Chr. werd bepaald dat men christen kon worden zonder eerst jood te worden. Door de succesvolle zendingsmissies naar omliggende landen, groeide het aantal christenen zonder joodse achtergrond erg hard en werd de binding met de traditionele wetten steeds zwakker.
Handelingen verhaalt ook over de christelijke leider Stefanus, die voor de hogepriester moet verschijnen. Daar vertelt hij dat de joden een dwaling hebben begaan door Jezus af te wijzen en zelfs te vermoorden. Die bewering viel niet goed bij de joodse toehoorders, Stefanus werd gestenigd en werd zo de eerste christelijke martelaar. De breuk werd definitief toen een groep joodse schrijvers en geleerden rond 90 n.Chr. zich duidelijk uitsprak tegen de christenen. De volgelingen van Jezus waren ketters die uitgeroeid dienden te worden.
De boeken van het Oude Testament horen wel bij het christendom, de rabbijnse uitlegging hiervan is niet overgenomen.

Links
Recensies op Crimezone.nl

Het Geheime Boek van Johannes (Engelstalig)
De valse scheppergod, de demiurg, op Wikipedia (Engelstalig)
De scheuring tussen joden en christenen
Introductie tot de Talmoed
Babylonische Talmoed, Sanhedrin 97b, de Lamed Vovniks (Engelstalig)

Boeken met verwant thema
Het Mozes mysterie - Harry Tenholter

Het vuurevangelie - Michel Faber (2008)

Titel: Het vuurevangelie
Auteur: Michel Faber
Oorspronkelijke titel: The fire gospel
Uitgeverij De Bezige Bij (www.debezigebij.nl)

Het verhaal
Een expert in de Aramese taal stuit bij toeval in Irak op antieke papyrusrollen. Hij smokkelt ze het land uit en zet zich aan de vertaling er van. Het blijkt om een ooggetuige verslag te gaan van iemand die de laatste dagen van Jezus Christus van nabij heeft meegemaakt. Op een aantal punten verschilt dit verslag met de teksten uit de vier evangeliën in de bijbel. Wat te doen? De nieuwe kennis alleen delen binnen een select gezelschap van bijbelwetenschappers en een stil bestaan laten leiden, of juist via publicatie de hele wereld er van in kennis stellen? Er wordt besloten om het laatste te doen. Zoals te verwachten was, roept het boek veel reacties op en zet een aantal gebeurtenissen in gang.

Bijbelse connectie
Het boek Het vuurevangelie heeft een relatie met de arrestatie en kruisiging van Jezus Christus. Schrijver van de gevonden papyrusrollen is Malchus, een personage welke genoemd wordt in de evangeliën. Alleen in Johannes wordt Malchus bij naam genoemd, hij is een slaaf van de hogepriester Kajafas en zijn oor wordt er door Simon Petrus afgeslagen bij de arrestatie van Jezus. Mattheus en Markus vermelden het incident met het afgeslagen oor ook, Lukas voegt hier zelfs aan toe dat Jezus het oor van de man genas. Ook wordt gerefereerd aan het feit dat Jezus zijn arrestatie had voorzien en zich niet verzet omdat dit de vervulling van het Schrift is.
In Het vuurevangelie speelt ook de kruisiging en wie daar bij aanwezig was een rol. Over wie er aanwezig waren wordt in Markus niets gezegd, Lukas noemt alleen dat het bekenden waren, Mattheus noemt diverse vrouwen bij naam en in Johannes wordt naast enkele vrouwen ook nog een leerling van Jezus vermeld. Alle vier de evangeliën vermelden dat Jozef van Arimatea het lichaam van Jezus ophaalde om te begraven.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Nieuwe Testament
Johannes 18:1-11, Jezus wordt gearresteerd door de Romeinen
Lukas 22:57-51, Jezus geneest het afgeslagen oor
Mattheus 26:45-46, de arrestatie is voorzien en vervulling van profetieën
Johannes 19:25-26, drie Maria's en een leerling zijn getuige van de kruisiging
Markus 15:42-47, Jozef van Arimatea regelt de begrafenis

Stof tot nadenken
Wat we weten over het leven, de kruisdood, de opstanding en de hemelvaart van Jezus Christus is beschreven in de evangeliën van Mattheus, Markus, Lukas, Johannes en de Handelingen van de apostelen. Bijbelwetenschappers bestuderen al eeuwen lang deze teksten, vergelijken ze onderling en doen pogingen ze te dateren en vast te stellen of er in de loop der tijden wijzigingen in zijn aangebracht.
Waar tot zover iedereen het over eens is, is dat deze boeken niet op schrift gesteld zijn tijdens of kort na het leven van Jezus Christus. Het is ook twijfelachtig of de namen die verbonden zijn aan de evangeliën wel de personen zijn die ze geschreven hebben. Veeleer denkt men dat het anderen zijn die deze verhalen op papier gezet hebben. Wel zou het gaan om mondeling overgeleverde verhalen, afkomstig van de apostelen. De evangelies van Mattheus, Marcus en Lukas worden tezamen synoptisch genoemd, daar ze veel overeenkomsten vertonen. Het evangelie van Markus wordt als oudste beschouwd. Dit vormde tezamen met een nog onbekend brongeschrift (bekend als Q) de basis voor de evangelies van Mattheus en Lukas. Naast Markus en Q putten zij ieder afzonderlijk ook uit andere bij hen bekende verhalen. Het evangelie van Johannes is van latere datum en heeft een afwijkende schrijfstijl.
Vroege kerkvaders hadden al discussies over de vraag of de geschriften waren ingegeven door God, met de schrijver als instrument, of dat er ook nog ruimte was voor interpretaties van de schrijver. Origenes (circa 185-245) was voorstander van deze laatste theorie. Volgens hem ontwikkelde het schrift zich tegelijk met de ontwikkeling van het christelijke leven. Wat geschreven stond, was per definitie waar. Als er een rationele verklaring was, dan gold die. Indien de verhalen duidelijk niet letterlijk waar konden zijn, dan moest gezocht worden naar een diepere betekenis.
Een andere kerkvader, Tatianus (2e eeuw), herschreef de vier evangeliën tot één consistent verhaal, de Diatessaron. Een erg lang leven was dit schrift niet beschoren. Gebaseerd op een behoefte om meer over Jezus te weten, werden steeds meer geschriften geschreven die aanvullend waren. Sommige verhalen waren wel erg fantastisch. In 367 deed Athanasius een voorstel voor de samenstelling van het Nieuwe Testament. Tijdens concilies in 393 en 397 werd dit besproken en uiteindelijk goedgekeurd. Gnostieke geschriften werden geheel geweerd, andere (apocriefe) geschriften werden afgedaan als leerzaam, maar niet met de waarheid overeenstemmend en kregen geen plaats in het NT.
Tegenwoordige bijbelwetenschappers menen dat de verschillende evangeliën werden geschreven voor eigen doelgroepen en dat de auteur hierdoor zijn keuze liet bepalen ten aanzien van het opnemen van bepaalde passages. De schrijver acteerde als theoloog, niet als historicus. Ook zijn er voldoende aanwijzingen dat de geschriften op enkele plaatsen zijn geredigeerd of aangevuld. Oorspronkelijk bevatte Marcus bijvoorbeeld het verhaal van de verschijningen van Jezus na zijn opstanding niet. Het originele einde lag bij de constatering dat het graf leeg was, een bewijs van de opstanding.
Vanaf het moment dat de inhoud van het Nieuwe Testament werd vastgelegd, is hier ook steeds aan vastgehouden, waarbij in principe de teksten niet gewijzigd mochten worden. Dat is voor een groot deel gelukt, op foutieve vertalingen en interpretaties van woorden na. Bijbelwetenschappers zijn voorlopig nog niet uitgestudeerd, zeker niet zolang er nog papyrus resten met christelijke teksten worden gevonden.

Links
Recensies op Volkskrant.nl

De evangeliën en hun datering op Wikipedia
De canonvorming van het Nieuwe Testament op Wikipedia
Analyse van de evangeliën (Engelstalig)
De Diatessaron van Tatianus op Wikipedia
De vroege christelijke geschriften (Engelstalig)

Boeken met verwant thema
De Petrus akte - Andreas Englisch
De zaak van het verdwenen lichaam - Kel Richards
De uitverkorene – Jonathan Rabb

De Da Vinci Code - Dan Brown (2003)

Titel: De Da Vinci Code
Auteur: Dan Brown
Oorspronkelijke titel: The Da Vinci Code
Uitgeverij Luitingh-Sijthoff (www.luitingh-sijthoff.nl)

Het verhaal
De conservator van het Louvre wordt vermoord en hoofdverdacht is professor Robert Langdon, wiens naam bij het lijk wordt aangetroffen. Langdon ontsnapt, geholpen door het nichtje van de conservator. Samen volgen ze een spoor van aanwijzingen die begint bij de Mona Lisa van Leonardo Da Vinci. Tijdens hun zoektocht worden ze achterna gezeten door leden van Opus Dei, een aan het Vaticaan verbonden genootschap. Het geheim welke door Opus Dei angstvallig wordt bewaakt, leidt terug tot de dagen van Jezus en heel specifiek tot de relatie die Hij had met Maria Magdalena.

Bijbelse connecties
Het boek De Da Vinci Code heeft een connectie met de bijbelse personen Jezus Christus en Maria Magdalena. De bijbel beschrijft hoe Maria Magdalena zich bij het gezelschap van Jezus voegt, dat ze bij de kruisiging aanwezig is en ook dat Jezus na de opstandig als eerste aan haar verschijnt.
Uit apocriefe geschriften blijkt duidelijk dat Maria Magdalena een bijzondere rol vervult. Nergens staat letterlijk of Jezus en Maria Magdalena wel of niet getrouwd waren. Over eventuele kinderen wordt niet direct gesproken, hoewel er wel een tekst is die voor meerdere uitleggen vatbaar is.

De Nieuwe Bijbelvertaling, Nieuwe Testament
Lukas 8:1-4, Maria Magdalena voegt zich bij het gezelschap van Jezus
Matteus 27:55-56, Maria Magdalena is aanwezig bij de kruisiging
Johannes 20:1-8, Jezus verschijnt bij het lege graf aan Maria Magdalena

Apocriefen
Evangelie van Maria Magdalena 10 & 18, de speciale relatie met Jezus
Evangelie van Filippus 25, Maria Magdalena is de metgezellin van Jezus
Evangelie van Filippus 46, Jezus kuste Maria Magdalena vaak
Evangelie van Filippus 95, de Zoon van de Mens brengt zelf een zoon voort

Stof tot nadenken
Gebaseerd op het beeld wat we uit de bijbel krijgen, zou Jezus vrijgezel zijn en geen kinderen hebben. Menig onderzoeker heeft zich gebogen over de vraag of er toch sprake zou kunnen zijn van een huwelijk en of er dan ook kinderen uit voortgekomen zijn. De speculaties op dit vlak vormen voor een aantal reli-thrillers het uitgangspunt.
Bewijzen voor een huwelijk (of tegen een huwelijk), zijn allemaal indirect. Een veelgehoord argument vóór is dat het in die tijd zeer ongebruikelijk zou zijn geweest om niet getrouwd te zijn en Jezus wellicht niet eens als onderwijzer zou zijn geaccepteerd zonder echtgenote. Nog een ander argument vóór is de redenatie dat Paulus in zijn brief aan de Korinthiërs schrijft dat hij het liefst zou zien dat iedereen vrijgezel zou zijn zoals hij. Indien Jezus ook vrijgezel zou zijn geweest, zou Paulus dat zeker hebben gebruikt om zijn standpunt te benadrukken. Tegenstanders voeren aan dat Paulus alleen informatie over Jezus had uit tweede hand, dus hier wellicht niets van wist. Waarop de voorstanders dan weer aangeven dat het verdacht is dat hier nooit iets over gezegd zou zijn.
Op grond van allerlei geschriften en argumenten omtrent sociale gebruiken ten tijde van Jezus, lijkt een huwelijk niet uitgesloten te zijn. De meeste discussies stoppen hier, praktisch niemand waagt zich aan speculaties over nakomelingen. Op het stukje tekst uit Filippus na wordt er in de geschriften niet over gesproken. Of Filippus doelde op letterlijk nageslacht of figuurlijk nageslacht staat open voor discussie. Gezien de gnostische context en het ontbreken van al te specifieke details zal dit altijd wel door voorstanders gebruikt worden en door tegenstanders weersproken.

In de Da Vinci Code is sprake van de Jezus bloedlijn, oftewel het nageslacht uit zijn relatie met Maria Magdalena. Volgens een legende zou Maria Magdalena naar Frankrijk gegaan zijn en is de familie daar verder uitgegroeid. Die bloedlijn zou zorgvuldig bewaakt zijn geweest door de twintig eeuwen heen om te voorkomen dat het geslacht uitgeroeid zou worden. Er wordt gesuggereerd dat er in de twintigste eeuw twee jonge nakomelingen in leven zijn en dat die door hun afstamming bijzonder genoeg zijn om nog steeds beschermd te worden. Wiskundigen hebben zich hier over gebogen en gesteld dat het praktisch onmogelijk is om uit een geslacht wat tweeduizend jaar terug gaat slechts twee huidige nakomelingen te hebben. Indien een geslacht niet binnen enkele generaties zeker twintig afstammelingen heeft, dan sterft het uit. Een geslacht wat niet uitsterft, heeft een exponentieel groeiend aantal nakomelingen.
Simpele berekeningen laten zien hoe de wiskunde werkt. Ik heb 2 ouders, 4 grootouders, 8 overgrootouders, 16 overovergrootouders en zo gaat dat door.
Stel dat ieder ouderpaar steeds een kind krijgt op 25-jarige leeftijd en dat ik geboren ben in 1975, mijn twee ouders in 1950, mijn vier grootouders in 1925 en mijn acht overgrootouders in 1900. Als je verder terug gaat, dan waren er 128 mensen in het jaar 1800 waar ik direct van afstam. In 1700 zijn dat er 2048 en in het jaar 1500 zijn dat er al meer dan een half miljoen. Nog verder terug worden dit astronomische getallen. Als je er op gebrand bent om een bloedlijn in leven te houden, dan kun je niet het risico nemen van slechts één kind. Als het kind wordt getroffen door ziekte of een ongeval, dan is de bloedlijn uitgestorven. Als je redeneert vanaf b.v. het jaar 25 en aanneemt dat Jezus en Maria Magdalena twee kinderen hadden, die elk ook weer twee kinderen krijgen als ze 25 zijn, dan heb je na 400 jaar al een miljoen afstammelingen! Dat betekent dat als je maar ver genoeg terug gaat, je met heel veel mensen een gemeenschappelijke voorouder hebt. Wie Europeaan is zou heel goed een afstammeling kunnen zijn van Jezus.
Waar wiskundigen ook naar gekeken hebben is het verdunnen van het DNA over de generaties heen. Stel dat Jezus getrouwd was met Maria Magdalena en hun kind zou de helft van zijn DNA gekregen hebben. Als dit kind zelf een kind zou krijgen, wordt het de helft van die helft, dus een kwart van het Jezus DNA. Als je ook hier weer uitgaat van een kind iedere 25 jaar, dan is de verdunning na tien generaties al zo groot dat nog slechts 0.1% van het Jezus DNA aanwezig is. Na tweeduizend jaar is er praktisch niets meer van over.
Mocht de bescherming van de bloedlijn er uit bestaan dat er steeds binnen de familie getrouwd werd, dan is het nog maar zeer de vraag of je na tweeduizend jaar nog normale mensen over hebt gehouden.

Links
Recensies op Crimezone.nl
Da Vinci Code (boek) op Wikipedia

Maria Magdalena op Wikipedia (Nederlandstalig)
Maria Magdalena op Wikipedia (Engelstalig)
Evangelie van Maria Magdalena
De Jezus bloedlijn op Wikipedia (Engelstalig)
Wiskunde rond de afstamming van Jezus (Engelstalig)
Analyse van het Leonardo Da Vinci's schilderij Het laatste avondmaal
Analyse in het Katholiek Nieuwsblad
Reactie van de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen

Boeken met verwant thema
Het Graal-complot - Lynn Sholes & Joe Moore
Het Magdalena mysterie - Kathleen McGowan
Verrijzenis - Tucker Malarkey